Vitiligo is een aandoening waarbij er melkwitte vlekken op de huid ontstaan doordat de pigmentcellen in de huid kapot gaan. Vitiligo komt best vaak voor. Ongeveer 0.5 tot 2% van de wereldbevolking heeft de aandoening. Het kan op elke leeftijd ontstaan, maar bij de helft van de mensen debuteert de aandoening al voor het 20e levensjaar. Vitiligo is niet ernstig maar kan wel een hele vervelende aandoening zijn.
Het is nog niet precies duidelijk waarom de pigmentcellen in de huid kapot gaan. Meerdere factoren lijken een rol te spelen bij het ontstaan van vitiligo. Mogelijk valt het afweersysteem van het eigen lichaam de pigmentcellen aan. Dit idee wordt versterkt doordat mensen met vitiligo vaak ook andere aandoeningen hebben waarbij de eigen afweer het lichaam aanvalt (auto-immuunziekten), zoals suikerziekte. Ook lijkt erfelijkheid een rol te spelen. De aandoening wordt vaak bij meerdere personen binnen dezelfde familie gezien.
Er zijn grillige melkwitte vlekken op de huid. Deze kunnen verschillende vormen hebben en kunnen in de loop van de tijd groter worden. Meestal zitten de plekken op de handen, bij de oksels en liezen en rond de lichaamsopeningen (bijvoorbeeld mond, ogen en navel). Over het algemeen doen de plekken geen pijn en ze jeuken niet. Wel zijn de plekken overgevoelig voor zonlicht. Ook het haar kan aangedaan zijn en het pigment verliezen.
Vitiligo wordt onderverdeeld in bepaalde subtypes op basis van de uitgebreidheid. Zo is er een variant waarbij de vlekken met wisselende hoeveelheid over de gehele huid verspreid voorkomen en dit is de meest voorkomende variant. Vaak is het symmetrisch verdeeld. Het kan ook aan één kant voorkomen in een bepaald gebied (segmentaal) en dit komt het meeste voor bij kinderen (1/5 tot 1/3 van de kinderen met vitiligo). Bij segmentale vitiligo komen er minder andere auto-immuunaandoeningen voor. Vitiligo kan ook alleen lokaal voorkomen of de hele huid kan zijn aangedaan of het kan alleen op de slijmvliezen zitten.
Bij een klein deel van de mensen met vitiligo (10 tot 20%) komt het pigment spontaan weer terug, vooral bij kinderen. Echter, dit is maar deels en nooit volledig. Er zijn verschillende behandelmethoden, zoals hormooncrème, calcineurineremmers, lichttherapie of lasertherapie. Bij geen van alle kan succes gegarandeerd kan worden. Over het algemeen reageren plekken in het gezicht wel beter op behandeling dan plekken op andere delen van het lichaam. Zeker bij kinderen is het soms beter terughoudend te zijn met behandeling. Er moet ook aandacht zijn voor de psychologische impact die vitiligo kan hebben. Ondersteuning op dat gebied kan nodig zijn om met de ziekte om te leren gaan.
Aanvullende diagnostiek naar auto-immuunziekten (met name schildklierziekten en diabetes mellitus) wordt alleen verricht als daar aanwijzingen zijn in wat de patiënt vertelt en wat er bij lichamelijk onderzoek wordt gevonden. Bij vrouwen, vitiligo aan handen en voeten en bij uitgebreide vitiligo lijkt de kans op schildklierziekten verhoogd.
Omdat voor vitiligopatiënten de psychosociale aspecten vaak zwaarder zijn dan de fysieke afwijking, is het van belang dat de hele zorgketen, (huisarts, huidarts, huidtherapeute, schoonheidsspecialiste, psychische zorgverlener en verzekeraar), met vitiligo bekend is.
De psychische belasting heeft niet alleen impact op de psychische kwaliteit van leven (stemming en emoties, lichaamsbeeld, zelfbeeld, zich zorgen maken over de huidziekte), maar ook op de lichamelijke kwaliteit van leven (vitaliteit, slaaptekort) en de sociale kwaliteit van leven (persoonlijke relaties, sociale contacten en activiteiten, op het werk, loopbaan en school, sport, seksualiteit en intimiteit.
Bij ernstige psychologische klachten (depressie en/of acceptatieproblemen) over de ziektegerelateerde kwaliteit van het leven kan overwogen worden een doorverwijzing te vragen naar een psychodermatoloog, die zich bezig houdt met de psychosociale aspecten bij het ontstaan, het beloop en de behandeling van de chronische huidziekte vitiligo.
Bescherm de vitiligoplekken altijd goed tegen de zon. Ze verbranden namelijk erg makkelijk. Camouflage kan helpen om de plekken minder zichtbaar te maken. Een huidtherapeute kan hierover vaak goede adviezen geven.
Stichting Huidhuis wordt gerund door vrijwilligers en is afhankelijk van giften en donaties. Zonder uw bijdrage kan Huidhuis niet voortbestaan.
