Een onschuldig pilletje?

Just van Eekhof, Huisarts uit Leiden – verhalen uit mijn praktijk.

Heeft u het ook weleens dat u naar uw huisarts gaat, hoopt op een pilletje waar de klachten van overgaan – en vervolgens zonder recept de spreekkamer verlaat? Hoe gaat u dan naar huis? Bent u tevreden… of eigenlijk een beetje boos dat u uw zin niet kreeg?

Zonder recept de spreekkamer verlaten

De kans dat u zonder recept de spreekkamer van de huisarts verlaat, is in Nederland veel groter dan in andere Europese landen. In Frankrijk gaan 9 van de 10 mensen die de huisarts bezoeken, met een recept de deur uit. In Nederland zijn dat er nog geen 6 van de 10. Ook is de kans veel groter dat patiënten in landen als Frankrijk, Spanje en Italië voor een klacht als rugpijn pér recept meer medicijnen krijgen voorgeschreven dan in Nederland. In die landen schrijven artsen ook veel vaker antibiotica voor dan bij ons. Antibioticaresistentie, wat betekent dat bacteriën ongevoelig worden voor antibiotica, met alle gevolgen van dien, komt daar dan ook veel vaker voor.

De Nederlandse huisarts is terughoudend bij het voorschrijven van medicijnen. Voor alledaagse klachten als hoofdpijn, buikpijn en diarree slikken Nederlanders veel minder vaak een geneesmiddel dan bijvoorbeeld Belgen. Het is dus niet alleen iets van Nederlandse huisartsen, het lijkt iets van de Nederlander in het algemeen.

Voor een schimmelnagel

Kunnen medicijnen kwaad? In veel gevallen niet, maar vaak ook wel. Neem een klacht als een schimmelnagel. Deze komt veel voor. Ongeveer 1 op de 20 mensen heeft er last van; bij mensen boven de 40 jaar is dat zelfs 1 op de 6 mensen. Heel zelden geeft een schimmelnagel klachten als pijn of ontstekingen. De meeste mensen lopen er gewoon mee door en slechts een klein deel bezoekt de huisarts en wil er medicijnen voor.

Schimmelnagel is nu typisch zo’n klacht, waarbij de huisarts terughoudend is met voorschrijven. Het voorschrijven van medicijnen is in dit geval niet zozeer om een medische klacht te bestrijden, maar meer om iemand die het niet mooi vindt te helpen een gewone nagel terug te krijgen. Bovendien weten wij dat bij 1 op de 5 mensen na 5 jaar de schimmelnagel weer terug is. Moet de huisarts dan maar gewoon een receptje geven van een middel dat niet altijd even onschuldig is en langdurig moet worden geslikt?

Kans op bijwerkingen

Hoewel de kans niet groot is, bestaat er altijd kans op bijwerkingen. Een patiënt van mij, een man van 49, kreeg van een waarnemer wél een pilletje voor zijn hardnekkige schimmelnagel. Tien dagen later kreeg hij rode, niet-jeukende vlekken onder zijn oksels. Was het van de pillen of van wat anders? De pillen heb ik toch maar gestopt. Nóg drie dagen later was hij zo rood als een boei en had hij ook een paar blaren. Hij leek op een rode paddenstoel met witte stippen! Het kwam inderdaad door de pillen, waarvan hij er in totaal slechts tien had geslikt. Maar met grote gevolgen. Behalve met bijwerkingen moet je bij de keuze voor een medicijn ook rekening houden met interacties (gaat het wel samen met andere medicijnen?).

In elk geval geen kwaad doen

Al 300 jaar vóór onze jaartelling wist de Griekse arts Hippocrates, de grondlegger van onze Westerse geneeskunde, ons al te vertellen dat je als arts altijd voorzichtig moet zijn met wat je doet. Een van zijn wijze adviezen was primum non nocere (in elk geval geen kwaad doen). Als je als arts keus hebt tussen handelen met onzeker resultaat of afwachten, kun je beter afwachten.

Dat de Nederlandse huisartsen terughoudend zijn met een pilletje, heeft dus een duidelijke reden. Ik hoop dat u door dit verhaal, er de volgende keer iets meer begrip voor heeft als u zonder recept de spreekkamer van uw huisarts verlaat.

Schimmelnagel.

Reactie op medicijn tegen schimmelnagel. Het begon tien dagen na de eerste inname van de pillen met rode plekken verspreid over het lichaam, die zich in een paar dagen uitbreidden.

Hierna werd de gehele huid rood en begon die te schilferen.

---

Op het spreekuur ziet huisarts Just Eekhof patiënten met verschillende gezondheidsproblemen. Dus ook met wratten, eczeem, psoriasis of andere huidklachten. De meeste mensen met huidaandoeningen behandelt hij zelf, soms vraagt hij via een e-consult een dermatoloog mee te kijken naar een foto van een huidaandoening, en zelden verwijst hij door naar de dermatoloog. Een huisarts over de huid? In deze blog lees je de verhalen uit zijn praktijk.