Syfilis

Wat is syfilis?

Syfilis is een seksueel overdraagbare aandoening (een soa), die wordt veroorzaakt door een bacterie. Een andere naam voor syfilis is Lues. Als syfilis niet op tijd behandeld wordt, kan de bacterie zich door het bloed verspreiden en vele jaren later ernstige klachten veroorzaken.

Ontstaan

Syfilis wordt veroorzaakt door een infectie met een bacterie. Deze bacterie heet Treponema pallidum. Besmetting vindt plaats tijdens seksueel contact door direct contact met slijmvliezen van iemand die besmet is. Syfilis kan ook via bloed of tijdens de zwangerschap van moeder op kind overgedragen worden.

Symptomen

Syfilis verloopt in verschillende stadia.

1. Op de plek van besmetting ontstaat een pijnloze wond. Dit kan op de penis, schaamlippen, vagina, baarmoedermond, anus of mond zijn. Soms wordt de wond niet opgemerkt. Vaak zijn de lymfeklieren in de buurt van de wond opgezet. De wond geneest vanzelf weer (ook zonder behandeling), maar de ziekte is dan nog niet uit het lichaam.
2. Ongeveer 3 tot 10 weken later ontstaan andere huidafwijkingen, de bacterie heeft zich dan via het bloed verspreid. Kenmerkende huidafwijkingen zijn bruine bultjes in de handpalmen en voetzolen, witgrijze vlakke bultjes rond de geslachtsorganen (condylomata lata) en kale plekken op het hoofd. De huidafwijkingen bij syfilis kunnen erg verschillen en lijken op andere aandoeningen. Syfilis wordt daarom ook ‘de grote imitator’ genoemd. Ook deze huidafwijkingen verdwijnen weer vanzelf. Er komt dan een fase dat de bacterie wel in het lichaam blijft maar waarbij er geen klachten zijn.
3. Als syfilis in stadium 1 en 2 niet behandeld wordt kan twee tot dertig jaar later ernstige schade optreden aan verschillende organen.
   

Behandeling

Syfilis wordt behandeld met antibiotica, meestal in de vorm van injecties. Na de behandeling wordt het bloed gecontroleerd. Pas als de bacterie helemaal weg is, ben je niet meer besmettelijk voor anderen. Syfilis is een ernstige ziekte. Daarom is het belangrijk om partners te waarschuwen. Bij syfilis in het eerste stadium gaat het om alle partners van de afgelopen drie maanden, ongeacht of er een condoom is gebruikt of niet. Bij syfilis in het tweede stadium alle partners van de afgelopen zes maanden en bij syfilis in een later stadium alle partners van de afgelopen 12-24 maanden. De GGD kan helpen om (ex)partners anoniem in te lichten.

Wat kan ik zelf?

Door veilig te vrijen verklein je het risico op besmetting met syfilis. Op de site van SoaAids kun je vinden wat veilig is en wat niet. Heb je syfilis, vermijd dan seksueel contact of gebruik een in ieder geval een condoom, tot aangetoond is dat je niet meer besmettelijk bent.

Het testen op syfilis gaat via bloedafneme en is pas 3 maanden na onveilig vrijen zinvol. Ga bij klachten eerder naar je arts! Testen kan bij de huisarts, bij een soa-kliniek of bij de GGD. Op de website van SoaAids lees je meer over een soa-test .