Eelt, een dikke gele of bruine laag op de huid, is een verdikking van de ‘hoornlaag’. Dit is de bovenste laag van de opperhuid, die bestaat uit dode huidcellen. De huid is meestal hard en voelt ook ruw aan.
Eelt vormt zich heel plaatselijk, bijvoorbeeld op handpalmen en onder voeten. Daar zit het niet voor niets. Eelt is een natuurlijke bescherming van je huid tegen invloeden van buitenaf, waaronder schuren en grote druk.
Niet iedereen krijgt last van eelt. Voor een gedeelte is het erfelijk bepaald. Maar eeltvorming kan ook sterk afhangen van andere factoren, zoals het beroep dat je uitoefent. En wie bijvoorbeeld verkeerde schoenen draagt en veel moet lopen, zal sneller eelt ontwikkelen dan iemand die veel zit.
De medische termen voor eelt zijn callus of kalk hyperkeratose.
Eelt is een verdikking van de hoornlaag. Dit zijn dode huidcellen die zich bevinden in de bovenste laag van de opperhuid. Onder de bovenste huidlaag worden steeds nieuwe cellen aangemaakt. Door veel wrijving of druk op één plek, worden er meer huidcellen aangemaakt dan er aan de oppervlakte afsterven. Zo ontstaat er een eeltlaag.
Eelt vind je meestal onder de voet. Maar wie bijvoorbeeld op de knieën werkt, zoals een stratenmaker, kan ook daar door de grote druk op de huid eelt krijgen.
Andere oorzaken van verhoogde druk zijn onder meer overgewicht, een verkeerde stand van de voeten en slecht passende sokken en/of schoenen. Denk bij het laatste aan schoenen die te ruim of te krap zitten en een (te) dunne zool hebben. Ook kan het lopen op hakken voor te veel druk en wrijving zorgen, waardoor er eelt ontstaat.
Mensen met een droge huid hebben over het algemeen meer kans op eelt. Door een verminderde talgproductie hebben vooral oudere mensen vaak een droge huid – en dus ook eelt.
Handig om te weten is dat eelt veel vocht op kan nemen. Bij overmatig zweten of tijdens warme dagen kan het eelt dikker worden en meer klachten geven.
Meestal is eelt verhard en geel van kleur. De onderlaag van het eelt is daarentegen vaak wat zachter en wit van kleur. De huid waar het eelt zich bevindt, is verdikt en voelt ruw aan.
Wie slecht passende schoenen draagt, kan bijvoorbeeld eelt aan de zijkanten of bovenkant van de tenen krijgen. In zo’n kleinere, dikke eeltplek kan vervolgens een likdoorn of eksteroog (clavus) ontstaan. Een likdoorn heeft een harde kern, met daaromheen een geïrriteerde huid. Eeltvorming op zich is niet pijnlijk, maar een likdoorn wel.
In eelt kunnen zich ook kloven vormen. Dit zijn diepe groeven in de huid, vooral rondom de hiel. Deze kloven kunnen heel pijnlijk zijn.
Eelt is een natuurlijke bescherming van de huid tegen invloeden van buitenaf, waaronder te veel druk of wrijving op één plek. Eelt is dus een onschuldige aandoening, die niet hoeft te worden behandeld.
Maar te veel eelt kan lastig zijn en klachten geven. Het is belangrijk dat er in zo’n geval naar de oorzaak van eelt gekeken wordt. Vaak helpt het ook om de druk op bijvoorbeeld de voeten te verminderen.
Bij last van te veel eelt, bij kloven en likdoorns, zijn verschillende behandelingen mogelijk. De huid weker maken met salicylzuurhoudende zalf is er een van. Dat kun je zelf thuis doen, net zoals vijlen en wegschaven. Maar wie daarvoor naar een specialist gaat, voorkomt dat de huid bij de behandeling beschadigt. De specialist, een pedicure of dermatoloog, kan daarnaast de oorzaak van het eelt achterhalen.
Betreft het eelt op de voeten? Dan kan door een blauwdruk duidelijk worden op welke plekken de druk te groot is. Een podotherapeut kan met zooltjes of therapie de stand van de voeten corrigeren.
Soms is er een andere oorzaak, zoals een afwijkende stand of vorm van de voet. Ga dan naar de arts voor verder advies. Ook is voorzichtigheid geboden bij aandoeningen waarbij de zenuwen in de voet worden aangetast, zoals bij diabetes. Ga ook dan naar de arts voor advies.
Als er geen medische oorzaak is en je het voorzichtig doet, kun je het teveel aan eelt zelf weghalen. Daarvoor zijn verschillende producten te koop, zoals scrubs, puinsteentjes, speciale schuursponsjes, (elektrische) eeltvijlen, eeltraspen, eeltschaven en eeltmesjes.
Je kunt ook voetenbaden met ‘eeltwekersextract’ nemen, of aan de slag gaan met eeltcrèmes en eeltpleisters. (Let op: omdat sommige eeltpleisters salicylzuur bevatten, zijn die af te raden voor diabetespatiënten.) Een pedicure kan je helpen om het eelt te verwijderen en de voeten weer in een goede conditie te krijgen.
Door goed voor je huid te zorgen, kun je eelt ook vaak voorkomen. Wie zijn voeten bijvoorbeeld regelmatig insmeert met een vette crème, kan de huid zacht houden en kloven voorkomen.
Verder is het aan te raden op je gewicht te letten, waardoor je je voeten minder zwaar belast. Draag comfortabele, passende schoenen (het liefst met sokken in de juiste maat) en let erop dat die geen dunne zolen hebben.
Stichting Huidhuis wordt gerund door vrijwilligers en is afhankelijk van giften en donaties. Zonder uw bijdrage kan Huidhuis niet voortbestaan.
