Het woord lentigo betekent pigmentvek, in het meervoud lentigines (pigmentvlekken). Lentigo senilis/solaris zijn pigmentvlekken in de opperhuid, die ontstaan door blootstelling aan zonlicht. Ze lijken soms op sproeten, maar kunnen ook groter zijn. In tegenstelling tot sproeten verdwijnen deze vlekken niet.
Lentigo senilis/solaris ontstaan als zonlicht of zonneschade ervoor zorgt dat de pigmentcellen in de opperhuid actiever worden. Ze komen alleen voor op plaatsen die veelvuldig in de zon zijn geweest, zoals het gezicht, de nek of borst, de handruggen en de onderarmen. Ze komen veel voor, vooral bij volwassenen, en de kans erop stijgt naarmate mensen ouder worden (‘ouderdomsvlekken’). Boven de leeftijd van 60 jaar hebben bijna alle blanke mensen (90%) deze vlekken. Ze kunnen ook ontstaan na lichttherapie.
De pigmentvlekjes kunnen enkele millimeters tot ongeveer 2 centimeter groot zijn. Meestal zijn er meerdere aanwezig en soms lopen ze ook in elkaar over. Ze kunnen alle vormen hebben, van rond tot ovaal tot grillig, en de kleur bruin kan variëren van heel lichtbruin tot bijna zwart.
Ze blijven bijna altijd het hele leven aanwezig en verdwijnen ook niet in de winter, zoals sproeten. Soms kunnen ze in de loop der jaren iets lichter worden.
Ze kunnen ook al bij kinderen voorkomen. Meestal is er dan sprake van een andere vorm van lentigo, namelijk lentigo simplex of ‘eenvoudige’ lentigo. Vaak zijn er dan maar een paar vlekjes, kleiner dan 5mm. Deze komen niet persé voor op zonbeschenen delen van de huid. Als kinderen meerdere pigmentvlekjes hebben (die geen sproeten zijn of gewone moedervlekken) kan dit samenhangen met een erfelijk syndroom, maar dit is zeldzaam.
Lentigo senilis/solaris zijn goedaardig en worden niet kwaadaardig. Wel zijn ze een teken van zonneschade aan de huid, waardoor er een verhoogd risico is op huidkanker.
Wanneer zich in een lentigo (pigmentvlek) toch kwaadaardige cellen bevinden, noemt men dit een lentigo maligna. Dit is het laatste stadium vóór een melanoom, de meest kwaadaardige vorm van huidkanker. Een lentigo maligna kan moeilijk te onderscheiden zijn van gewone lentigo, maar is meer verdacht als er wisselende kleuren zijn, grillige randen, of de plek snel ontstaat of verandert.
De pigmentvlekjes bij lentigo senilis/solaris zijn in principe niet kwaadaardig en hoeven daarom niet verwijderd te worden.
Als men het uiterlijke aspect storend vindt, kunnen ze eventueel lichter worden gemaakt met laserbehandeling, crème (tretinoïne of azelaïnezuur), stikstoftbehandeling (cryotherapie) of wegbranden (coaguleren). Helaas kan behandeling soms tot gevolg hebben dat het pigment helemaal verdwijnt, en dan wordt het plekje lichter dan de omliggende huid.
U kunt proberen de pigmentvlekjes te bedekken met make-up, camouflage. De plekjes worden misschien in de loop der jaren iets lichter als u deze goed beschermt tegen de zon.
Sowieso is het belangrijk uw hele huid goed tegen de zon te beschermen. Lentigo senilis/solaris is een teken dat er zonneschade is opgetreden aan de huid, met daarmee een verhoogd risico op huidkanker. Om dit risico en het risico van nieuwe zonneschade niet verder te verhogen is goede zonbescherming van uw hele huid uiterst belangrijk.
Ook is het belangrijk uw huid goed te controleren op plekjes die mogelijk huidkanker zouden kunnen zijn. Ga bij een verdacht plekje altijd naar de huisarts.
Als de pigmentvlekken veranderen, klachten geven of zouden kunnen wijzen op een lentigo maligna [zie boven; meerdere kleuren, grillige randen, snel ontstaan] gaat u dan ook naar de huisarts om deze te laten controleren.
Als lentigo solaris al op de kinderleeftijd ontstaat is het aan te raden de huid regelmatig op huidkanker te laten controleren bij de huisarts, omdat er dan al vanaf jonge leeftijd en levenslang een verhoogd risico op huidkanker bestaat. Wanneer kinderen ook veel andere moedervlekken hebben, of melanoom (een ernstige vorm van huidkanker) in de familie voorkomt, worden ze het beste gecontroleerd bij een dermatoloog.
Stichting Huidhuis wordt gerund door vrijwilligers en is afhankelijk van giften en donaties. Zonder uw bijdrage kan Huidhuis niet voortbestaan.
