Naast de ingang van de vagina zitten links- en rechtsonder twee klieren. Ze worden de klieren van Bartholin genoemd. Deze klieren met afvoergangen maken slijmerige vocht voor bij het vrijen. Dit slijm zit ook in de normale vaginale afscheiding.
Bij een Bartholinische cyste is de afvoergang van een van de klieren verstopt. Daardoor hoopt het slijm zich op en ontstaat er een bultje (cyste) die soms pijnlijk is. In dit bultje kunnen soms ook bacteriën komen. Deze bacteriën kunnen zorgen voor een infectie van de cyste. Zo’n geïnfecteerde cyste kan zich ontwikkelen tot een holte met pus (abces).
Een abces kan heel pijnlijk zijn. Om dit probleem dan te verhelpen, is een kleine chirurgische ingreep nodig.
Bij een Bartholinische cyste is de afvoergang van een van de klieren verstopt. Het slijm kan niet worden afgevoerd, en daardoor wordt deze klier steeds groter. Waarom de afvoergang verstopt raakt, is meestal niet bekend.
Vrouwen met een Bartholinische cyste hebben daar meestal geen last van. Maar als de cysten groter zijn, kunnen ze pijnlijk zijn bij het lopen, fietsen of vrijen. Meestal zit de cyste aan één kant.
Deze cyste kan ontstoken raken. Dit geeft een zeer pijnlijke rode zwelling bij de schaamlippen, soms met koorts.
De arts kan een Bartholinische cyste na onderzoek van de vagina op het oog herkennen. Soms moet er een echo worden gemaakt om de cyste te zien.
Als je ouder bent dan 40 jaar, wordt er bij deze cyste een stukje weefsel afgenomen. Dit is om Bartholin-klierkanker uit te sluiten. Deze vorm van kanker komt haast nooit voor bij vrouwen die jonger zijn dan 40 jaar.
Zijn er geen klachten, dan hoeft een Bartholinische cyste niet te worden behandeld. Maar, zoals hiervoor gezegd, bij vrouwen ouder dan 40 jaar, moet er wel altijd een stukje weefsel worden afgenomen. Dit is om er zeker van te zijn dat het niet om iets kwaadaardigs gaat.
Bij een pijnlijke, ontstoken cyste kan een kleine chirurgische ingreep nodig zijn. Hiervoor kun je bij de gynaecoloog terecht. Het hangt van een aantal dingen af of je bij de behandeling plaatselijk wordt verdoofd of een ruggenprik krijgt.
De gynaecoloog maakt in de cyste een sneetje. Door dit sneetje kan de inhoud van de cyste weglopen (drainage). Vaak laat de gynaecoloog een soort slangetje in de cyste achter. De dagen erna kan het cystevocht dan blijven weglopen. Dit slangetje wordt vaak na enkele dagen weer weggehaald.
Een andere techniek die bij de behandeling wordt gebruikt, is marsipulatie. Hierbij wordt een klein sneetje in de cystewand gemaakt. Daarna wordt de wand omgeklapt en vastgehecht aan de huid. De cyste blijft hierdoor enige tijd open. Zo zal de cyste minder snel opnieuw verstoppen.
Antibiotica helpt meestal niet bij een infectie met abcesvorming. De antibiotica kan namelijk niet in een gesloten holte komen. Maar soms wordt er na de operatie van een abces toch antibiotica voorgeschreven.
Een Bartholinische cyste wordt soms helemaal weggehaald. Bijvoorbeeld als de cyste na een aantal ingrepen blijft terugkomen.
Adviezen na een chirurgische ingreep bij een pijnlijke, ontstoken cyste:
• Na een ingreep kan de plek nog een aantal dagen pijnlijk zijn. Je kunt tegen de pijn paracetamol innemen.
• De eerste dagen kan er nog vocht en wat bloed uit de wond komen. Dit is met maandverband op te vangen.
• Advies voor de eerste week na een ingreep: niet vrijen, geen tampons gebruiken, geen bad nemen (douchen kan wel) en niet gaan zwemmen.
• Houdt de pijn aan of wordt die erger? Neem contact op met je behandelend arts, ook als je temperatuur boven de 38,5 graden Celsius komt.
Stichting Huidhuis wordt gerund door vrijwilligers en is afhankelijk van giften en donaties. Zonder uw bijdrage kan Huidhuis niet voortbestaan.
